Takie maluchy – ze względu na to, że szybciej niż inne dzieci ulegają przestymulowaniu przez bodźce zewnętrzne – mogą uchodzić za bardziej płochliwe, nieśmiałe, a także łatwiej wpadać w złość. Nie martw się jednak, bo wysoko wrażliwe dziecko to prawdziwy dar. Zobacz, jak rozpoznać tę cechę u swojego malucha.
Twoje dziecko jest nadwrażliwe, możesz opisać je jako nieśmiałe albo emocjonalne lub lękowe? A być może najlepiej opisuje je psycholog Elaine Aron? „Osoby wysoko wrażliwe wszystko przetwarzają głębiej. Szukają relacji pomiędzy wszystkim, co postrzegają, przeszłymi doświadczeniami lub analogicznymi obiektami. Robią to niezależnie od tego, czy zdają sobie z tego sprawę, czy nie.” Naukowcy przez długi czas zastanawiali się, czy to, że niektóre osoby są bardziej wrażliwe niż inne wiąże się z genami czy ze środowiskiem. Wygląda, że najnowsze badanie przeprowadzone w Queen Mary University of London i Kings College London pozwala odpowiedzieć na to pytanie. Michael Pluess, profesor psychologii rozwoju na Queen Mary University of London i kierownik badania, powiedział: „Wrażliwość, jako podstawowa ludzka cecha jest czymś, co łączy nas wszystkich. Ale różnimy się tym, jak wpływają na nas nasze doświadczenia. Naukowcy zawsze uważali, że istnieje genetyczna podstawa wrażliwości, ale po raz pierwszy byliśmy w stanie oszacować, w jakim stopniu jest ona przekazywana genetycznie”. Przebadano 2800 siedemnastoletnich bliźniąt (w tym około 1000 jednojajowych), aby zobaczyć, jak silnie wpłynęły na nie pozytywne lub negatywne doświadczenia. Celem było sprawdzenie, jak wiele różnic we wrażliwości można wyjaśnić czynnikami genetycznymi, a ile związanych jest ze środowiskiem lub wychowaniem. Z badań jasno wynika, że w 47 procentach nasz stopień wrażliwości jest uwarunkowany genetycznie, a 53 procent mają na niego wpływ czynniki środowiskowe. Dr Elham Assary, współbadacz powiedział: „Jeśli dziecko jest bardziej wrażliwe na negatywne doświadczenia, może się zdarzyć, że łatwiej będzie się stresować i odczuwać lęk w trudnych sytuacjach. Z drugiej strony, jeśli dziecko jest bardziej wrażliwe na pozytywne doświadczenia, może być tak, że będzie czerpać większe korzyści z interwencji psychologicznych w szkole”. Profesor Pluess uważa, że odkrycia mogą pomóc nam w zrozumieniu i radzeniu sobie z wrażliwością w nas samych i innych. „Ponieważ teraz wiemy, że wrażliwość wynika zarówno z biologii, jak i środowiska, ważne jest, aby ludzie uznawali ją za ważną część tego, kim są i uważali ją za siłę, nie tylko jako słabość”. Co to jest wrażliwość emocjonalna? Wrażliwość emocjonalna oznacza łatwość lub trudność, z jaką twoje dziecko reaguje emocjonalnie na różne sytuacje. Stopień wrażliwości emocjonalnej jest nieodłączną częścią jego temperamentu. Niektóre dzieci są bardzo wyczulone na własne uczucia i bardzo głęboko odczuwają różne rzeczy. Ale są też dzieci, które bardzo silnie dostrajają się do emocji otoczenia. Wszystkie są pełne empatii i troski. Często zadają wnikliwe pytania i mają analityczny oraz kreatywny umysł. Jednocześnie świat „czują” o wiele mocniej. Bardzo wrażliwe dzieciwykrywają subtelne zapachy, zauważają mnóstwo szczegółów, niektóre potrawy wydają się im zbyt aromatyczne, a ubrania zbyt szorstkie. Nawet kiedy są szczęśliwe, mogą nie chcieć brać udziału w zajęciach grupowych, odmawiać wyjazdu na kolonie i występów w szkole. Często przejmują emocje ludzi wokół nich i szybko mogą czuć się przemęczone ilością bodźców, na które ich koledzy nie zwróciliby uwagi. Dlatego też są podatne na nagłe napady złości lub załamania emocjonalne. Najczęściej w takich sytuacjach dostają etykietę „nieśmiałych”, „dziwnych”, „przewrażliwionych” lub „nieelastycznych”. Co musisz wiedzieć o wysoko wrażliwych dzieciach? Psychoterapeutka i badaczka wysokiej wrażliwości Elaine Aron sugeruje, że osoby wysoko wrażliwe mają 4 współwystępujące cechy: głębokie przetwarzanie, łatwość ulegania przestymulowaniu, reaktywność emocjonalną połączoną z dużą empatią, wyczulenie na subtelne bodźce. Jak manifestuje się głębokie przetwarzanie u dziecka? Często o takich dzieciach myślimy jako o refleksyjnych, analitycznych, nad wiek rozwiniętych. To one zadają głębokie pytania, używają bogatego słownictwa, dzielą się zaskakującymi spostrzeżeniami, a ich poczucie humoru jest błyskotliwe. Jednocześnie podejmowanie decyzji sprawia im trudność, bo rozważają zbyt wiele możliwości. Również wchodzenie w nowe sytuacje i poznawanie osób często wywołują w nich dyskomfort, ponieważ potrzebują czasu, żeby się przyjrzeć i ocenić, czy są gotowe na nowe relacje. Łatwość ulegania przestymulowaniu związana jest z tym, że twoje dziecko dużo silniej doświadcza bodźców zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych. A ponieważ dzieci są na etapie intensywnej obserwacji, przetwarzania informacji i nauki, to nawet te mniej wrażliwe czasem bywają zmęczone i zestresowane. U dzieci wysoko wrażliwych przebodźcowanie następuje szybciej, bo dużo głębiej i szczerzej analizują każdą sytuację. W efekcie dochodzi do załamań emocjonalnych, które manifestują się w różny sposób: bezsennością, płaczem, nadmiernym pobudzeniem, wycofaniem. W 2012 roku psycholog i terapeutka systemowa Friederike Gerstenberg przeprowadziła badanie, w którym porównała reakcje osób wrażliwych i niewrażliwych podczas wykonywania trudnego zadania percepcyjnego. I chociaż osoby wrażliwe wykonały pracę dokładnie i szybciej, to po zakończeniu były nieporównanie bardziej zestresowane niż reszta uczestników. źródło Kolejną cechą, którą możesz zaobserwować jest reaktywność emocjonalna połączona z dużą empatią. Takie dzieci chciałyby przytulić cały świat. Rozpaczają nad cierpieniem zwierząt, przeżywają, kiedy widzą, że coś nam dolega, potrafią nagle wybuchnąć płaczem, dbają o uczucia innych ludzi, przeżywają swoje błędy i oceniają się krytycznie. Z badań wiemy, że silnie reagują zarówno na pozytywne, jak i negatywne doświadczenia. Jest to związane nie tylko z głębokim przetwarzaniem, ale również z ich wyczuleniem na subtelne bodźce. Wrażliwe dziecko zauważa nawet drobne zmiany w otoczeniu, wyczulone jest też na ton głosu, gestykulację. Jako pierwsze poczuje „dziwne zapachy”, usłyszy najcichsze dźwięki. Wyprawa do kina może je przerażać ze względu na głośność i dużą liczbę osób, czasem nawet dźwięk wodospadu może powodować u niego niepokój. Jak możesz pomóc wysoko wrażliwemu dziecku? W 1995 roku profesor pediatrii i psychiatrii W. Thomas Boyce i jego współpracownicy przeprowadzili badanie, które pokazało, że dzieci wysoko wrażliwe, jeśli są wychowywane w stresującym środowisku, dużo częściej chorują i doznają urazów. Natomiast jeśli środowisko domowe jest stabilne i przewidywalne, doznają urazów rzadziej niż ich rówieśnicy. Boyce wysoko reaktywne dzieci nazywa orchideami, które potrzebują dbałości, by móc pięknie rozkwitnąć, dzieci niereaktywne nazywa mleczami, które potrafią się cudownie rozwijać w każdych warunkach i radzić sobie ze wszystkimi niedogodnościami. Profesor Boyce sugeruje, że od naszej postawy zależy, czy wrażliwość dziecka stanie się problemem czy potencjałem, który można wykorzystać, żeby rozkwitł. Pierwsze, co możemy zrobić to zaakceptować temperament dziecka. Pamiętać też, że ono szczególnie potrzebuje rutyny i przewidywalności oraz poczucia, że jest kochane bezwarunkowo. Jest jeszcze jedna ważna rzecz, o której mówi lekarz: „Myślę, że jest to prawdopodobnie najtrudniejsze zadanie rodzicielskie w wychowywaniu dziecka-orchidei. Rodzice muszą balansować na bardzo cienkiej linii, z jednej strony nie doprowadzając do sytuacji, które naprawdę przytłaczają dziecko i wywołują w nim wielki lęk, a z drugiej strony nie chroniąc ich całkowicie przed doświadczeniami, które nauczą je opanować tego rodzaju przerażające sytuacje”. Czyli co konkretnie możesz zrobić, żeby wesprzeć swoje wysoko wrażliwe dziecko? Zrozum, że wrażliwość emocjonalna jest częścią wrodzonego temperamentu twoich dzieci. Unikaj negatywnych etykiet. Nie mów dziecku, że jest beksą, histerykiem, samolubem, egoistą itd. Zamiast tego pozytywnych słów, takich jak „bardziej wrażliwy”, „czuły”, „empatyczny”. Zacznij myśleć o wrażliwości swojego dziecka jak o szczególnym darze, możliwości, potencjale. Staraj się zrozumieć intensywne reakcje i zachowania, które mogą wydawać ci się trudne. Nie zawstydzaj dziecka za to, kim jest. Naucz dziecko i siebie nazywania emocji tak, żeby potrafiło opowiadać i odpowiednio wyrażać swoje uczucia. Codzienne sytuacje, oglądanie filmu, wspólne czytanie książki lub spacer mogą być świetną okazją do dzielenia się swoimi uczuciami i pomaganiu dziecku w rozpoznawaniu własnych uczuć i reakcji. Przypatrz się sobie i sprawdź, w jaki sposób możesz dopasować się do potrzeb swojego dziecka i opracuj strategie, które pomogą wam we wzajemnym zrozumieniu. Jeśli masz więcej niż jedno dziecko, nie porównuj. Sprawdź również potrzeby każdego z nich. Może być tak, że np. twoje żarty dla jednego z nich będą świetną zabawą, a dla wysoko reaktywnego czymś, co sprawi mu przykrość. Wrażliwe dzieci potrzebują dużej zachęty. Doceniaj starania, nawet jeśli nie od razu kończą się sukcesem. Tylko upewnij się, że to zasłużona pochwała. Dzieci chwalone bez względu na to, co robią, często mają niższą samoocenę niż te, które są chwalone za konkretne działania. Upewnij dziecko, że wszystkie emocje są w porządku. Nie ma dobrych i złych. Każda z nich jest po prostu informacją. Złość pokazuje, że jakieś nasze granice zostały przekroczone, lęk podpowiada, że może nie czujemy się dostatecznie silni, odważni, itd. Kiedy dziecko nauczy się rozpoznawać i nazywać emocje, można mu będzie podsuwać odpowiednie narzędzia, które pozwolą przekształcać je na konstruktywne zachowania. Uszanuj potrzebę wyciszenia. Jak wiesz dzieci wysoko reaktywne dużo szybciej reagują i się wzbudzają oraz wypalają emocjonalnie. Dlatego jeśli widzisz, ze potrzebują odpoczynku, pobycia samotnie – pozwól na to. Pozwól dziecku mówić nie. Zobacz jak często my dorośli dajemy sobie prawo do mówienia „nie” i jak rzadko udzielamy go dzieciom. Oczywiście są sytuacje, gdzie bez wątpienia powinniśmy mieć decydujący głos, jednak jeśli dziecko mówi, że nie chce pójść na urodziny do kolegi, nie podziela naszego entuzjazmu, żeby wyjechać na obóz czy wystąpić w przedstawieniu, to po prostu uznaj jego potrzebę. Bądź cierpliwa/y. Pamiętaj, że twoje dziecko wnikliwie przetwarza informacje, dlatego potrzebuje więcej czasu, żeby odnieść się do propozycji czy sytuacji. Głęboko się nad nimi zastanawiając, analizując problem pod wieloma różnymi kątami i łącząc je z większym obrazem. Nie zapominaj mówić dziecku, że „świat potrzebuje wyjątkowych ludzi, takich jak ty”. Przecież zapewne nie masz wątpliwości, że empatia, słuchanie i zrozumienie to wspaniałe cechy, a wrażliwe dzieci mogą być również wyjątkowo analityczne i kreatywne. Dlatego upewnij dziecko, że chociaż jego temperament może dla niego być wyzwaniem, to jego wrażliwość jest prawdziwym darem. Otwarty webinar: Dziecko wysoko wrażliwe w grupie rówieśniczej (7 zł e-dyplom) Invite. dot. pracy z dzieckiem z wysoką wrażliwością na forum grupy (klasy). Wysoko wrażliwe dzieci są w naszej populacji od zawsze. Wcześniej mówiono o nich, że są nieśmiałe, że to introwertycy, dzieci bojaźliwe lub tzw. „wolno rozgrzewające się”. Dzięki licznym badaniom wykonanym przez zespół naukowców pod skrzydłami Elaine Aron (również osoby wysoko wrażliwej) wiemy, że to nie do końca prawda. Wśród wysoko wrażliwych osób 70% to introwertycy, ale pozostałe 30% to ekstrawertycy. Kim więc jest dziecko wysoko wrażliwe?Co to znaczy, że dziecko ma wysoką wrażliwość emocjonalną? Szybko płacze, gdy ktoś zrani jego uczucia. Martwi się bardziej niż jego rówieśnicy. Cieszy i jest radosne „całym sobą”. Zastanawia się, zanim coś zrobi. Często jest zamyślone i obserwuje otoczenie, co błędnie jest interpretowane jako nieśmiałość czy strach. Bywa wyjątkowo życzliwe i sumienne. Bardzo martwi się niesprawiedliwością, okrucieństwem czy brakiem odpowiedzialności. Termin wysoka wrażliwość został wprowadzony przez profesor Elaine Aron. Jak pisze autorka, „nie odkryłam żadnej nowej cechy, a jedynie nadałam istniejącej właściwą nazwę”. Wysoka wrażliwość to cecha dziedziczna (wysoko wrażliwe dzieci zwykle mają wysoko wrażliwych rodziców), która niezależnie od płci występuje u 15-20% dzieci. Jest ona widoczna już w niemowlęctwie. Wysoko wrażliwe niemowlęta podskakują, gdy muzyka głośno gra, płaczą, gdy światło razi je w oczy, raczej chcą jeść tylko wybrane potrawy, odłożone na chwilę do łóżeczka zaczynają płakać. Mówi się, że najlepiej się czują u opiekuna na rękach. Starsze dzieci cechuje wysoka wrażliwość emocjonalna. Jak wspierać dziecko wrażliwe, piszemy w drugiej części artykułu - czytaj >>>Cechy dzieci wysoko wrażliwych Wysoka wrażliwość, która dotyczy również dorosłych ludzi, obejmuje 4 cechy. Aby mówić o wysokiej wrażliwości, wszystkie powinny być obecne u dziecka. 1. Głębokie przetwarzanie – dziecko jest bardziej świadome tego, co się dzieje, zarówno wewnątrz jego ciała, jaki na zewnątrz (w otoczeniu). Głębokie przetwarzanie może mieć charakter nie do końca świadomy. Cechy świadczące o głębokim przetwarzaniu: powolne i stopniowe przyzwyczajanie się do nowych sytuacji i rzeczy z uwagi na silną potrzebę obejrzenia, obserwowania i podjęcia decyzji, czy włączyć się do działania czy też nie; trudności z podejmowaniem decyzji wynikające z potrzeby zebrania wielu szczegółów i rozważenia za i przeciw; raczej wolne przyswajanie nowych osób, rzeczy czy sytuacji np. w szkole; zadawanie głębokich, refleksyjnych pytań, często ponad wiek dziecka; używanie trudnych słów, którymi zwykle posługują się dużo starsze dzieci, a nawet dorośli. 2. Łatwość ulegania przestymulowaniu – dotyczy to poczucia przeciążenia układu nerwowego z uwagi na wymienione wcześniej głębokie przetwarzanie. Wynika to z faktu, że dzieci wysoko wrażliwe są bardziej czułe niż rówieśnicy na docierające bodźce czy to fizyczne, czy to społeczne. Te dzieci po prostu myślą intensywniej niż rówieśnicy, a także zauważają wiele przeszkadzających im rzeczy, na które inni w ogólnie nie zwracają uwagi np.: hałas, faktura ubrania, kamyk w bucie, wilgotne ubranie, drapanie metki, szwy w ubraniach, nawet w skarpetkach, przyprawy (nie tylko orientalne) oraz zapachy. Dzieci wysoko wrażliwe szybciej się męczą psychicznie i fizycznie. To dlatego preferują raczej ciche zabawy oraz potrzebują dodatkowych przerw. Zdarza się, że dbając o siebie i chcąc uniknąć przestymulowania, będą też unikać rodzinnych obiadów, urodzinowych przyjęć lub będą chciały nieoczekiwanie wrócić do domu. Mogą nawet rezygnować z gier zespołowych czy występów na forum np. klasy, szkoły, rodziny. Po dzieciach wysoko wrażliwych widać przeciążenie i stres, to dlatego zdarza się, że ich zachowanie jest odczytywane przez otoczenie jako dziwne, nieadekwatne lub przesadne. 3. Reaktywność emocjonalna połączona z empatią – oznacza, że te dzieci dużo częściej niż rówieśnicy silnie reagują emocjonalne zarówno na doświadczenia pozytywne, jak i negatywne. Ponieważ wszystko odczuwają głębiej, to dużo łatwiej wybuchają intensywnym płaczem czy cieszą się całym ciałem. Np. silnie reagują, gdy popełnią błąd i nieważne, czy jest on duży czy mały. Empatia oznacza wrażliwość na przeżycia i emocje innych ludzi. Te dzieci po prostu wiedzą, co czują i co myślą inni. Empatia w połączeniu z silnymi emocjami oznacza współczucie. Zauważają cierpienie i stres innych – rodziców, rówieśników oraz zwierząt. To dlatego przeraża je okrucieństwo czy niesprawiedliwość. 4. Wyczulenie na subtelne bodźce – oznacza wrażliwość na nawet bardzo ciche dźwięki, ledwo wyczuwalne zapachy, nowe smaki itp. Ale są również takie dzieci, u których bardziej rozwinięte są nie narządy zmysłu, a wyższy poziom myślenia i odczuwania. To dlatego mocno reagują na najmniejszą oznakę naruszenia ich integralności i autonomii czy brak akceptacji. Od razu wyczuwają przyjazny bądź nieprzyjazny ton głosu, mimikę, gesty u rodzica, rówieśnika czy nauczyciela. Wyczulenie na bodźce skutkuje tym, że dziecko usłyszy śpiew ptaka, odgłos jadącego w oddali samochodu. Dostrzeże znacznie więcej niż inni, co przedstawia określone dzieło sztuki, wyczyta więcej z lirycznego wiersza. Dzieci wysoko wrażliwe potrafią uważnie myśleć, głęboko odczuwać i zwracać uwagę nawet na drobne niuanse rzeczywistości, co pozwala im widzieć świat w szerszej perspektywie. Wspomniana już Elaine Aron mówi, że “wychowanie wysoko wrażliwego dziecka to wspaniały podarunek dla świata”, choć dbanie o to, by te dzieci się dobrze rozwijały, jest nie lada wyzwaniem dla rodziców. Z drugiej strony dla tych dzieci niezwykle ważne jest środowisko, w którym przyjdzie im żyć i mieszkać. Okazuje się, że niesprzyjające im otoczenie, wystawianie na zbyt duży stres, krytykę czy stanowcze egzekwowanie konsekwencji, może spowodować, że dziecko wróci do zachowań i problemów typowych dla młodszego wieku. Kiedy wysoko wrażliwe dziecko dobrze czuje się w rodzinie, może zachowywać się bardziej dojrzale niż jego rówieśnicy. „Jeśli pragnie się mieć wyjątkowe dziecko, trzeba się na to wyjątkowo przygotować”. Źródło:Elaine Aron. Wysoko wrażliwe dziecko. Wydawnictwo GWP. Sopot 2017. Thomas Boyce. Dziecko orchidea czy mlecz. Wydawnictwo Czarna Owca. Warszawa 2019. Marzena Jasińska Trener, dyplomowany coach, doradca rodzinny. Od lat wspiera rodziców w konsultacjach indywidualnych oraz warsztatach psychoedukacyjnych. Swoją pracę opiera na filozofii Jespera Juula, założeniach Rodzicielstwa Bliskości oraz Porozumienia Bez Przemocy. Specjalizuje się w zakresie neurodydaktyki oraz uczenia się uczniów. Ekspert rozwoju osobistego, komunikacji, negocjacji. W swojej pracy zajmuje się także tematyką mediacji szkolnych, procesów grupowych, zarządzania zmianą w organizacji i zarządzania zespołem. Na co dzień prowadzi konsultacje dla rodziców w gabinecie pomocy rodzinie – Familia w Gdańsku. Prywatnie mama dwóch dorosłych synów. - Wysoko wrażliwe dziecko; - Wysoko wrażliwi; - Wysoko wrażliwi i miłość. Obecnie temat coraz bardziej popularny, omawiany w szkoleniach. Autorka bardzo interesująco przedstawia temat. Cena jednej książki w księgarni to ok.30 - 39 zł. Sprzedaję pakiet trzech książek za 60 zł. Zapraszam do zakupu wszystkich zainteresowanych tematem;-) Osoba wysoce wrażliwa doświadcza świata inaczej niż inni. Ze względu na biologiczne różnice, z którymi się urodziła, jest bardziej świadoma pewnych odmienności, a także głęboko przetwarza informacje. Jak wspierać taką osobę, jeśli znajduje się w grupie dzieci o innym stopniu wrażliwości? Czy można ułatwić jej funkcjonowanie w przedszkolu, by jej rozwój przebiegał prawidłowo? Kim jest osoba wysoko wrażliwa? Wysoko wrażliwa osoba (WWO) to termin stworzony do określenia grupy ludzi, których mózgi bardzo głęboko przetwarzają wszystkie informacje, w tym emocje, myśli i bodźce sensoryczne. To sprawia, że są bardziej wrażliwi, zarówno fizycznie, jak i emocjonalnie, w porównaniu z innymi ludźmi. Osoba wysoko wrażliwa posiada cechę temperamentu, którą profesjonalnie określa się wrażliwością przetwarzania sensorycznego. Cecha ta opisuje zarówno pozytywne, jak i negatywne, międzyludzkie różnice we wrażliwości na środowisko. POLECAMY Samo pojęcie wysoko wrażliwej osoby zostało wprowadzone przez dr Elaine Aron (psycholożkę i autorkę książki Wysoko wrażliwi, wydanej w 1996 r.). Dzięki sukcesowi tej publikacji zostało ono spopularyzowane i coraz częściej używane jest przez osoby interesujące się własnym rozwojem. Warto pamiętać, że wysoka wrażliwość to cecha osobowości, a nie zaburzenie czy też choroba. Samo pojęcie nie jest jeszcze naukowo do końca określone. Według dr Elaine Aron szacuje się, że ok. 20% populacji rodzi się z wyższą wrażliwością na przetwarzanie sensoryczne. Oznacza to, że układ nerwowy takich osób przetwarza informacje bardziej szczegółowo, niż to występuje u innych. Tak dokładne przetwarzanie, mimo swoich plusów, może prowadzić do nadmiernej stymulacji. Wysoko wrażliwy przedszkolak Jest bardzo prawdopodobne, że w każdej z grup znajduje się kilka wysoko wrażliwych dzieci. Wysoka wrażliwość wiąże się zarówno z pozytywnymi cechami, jak i tymi, które mogą utrudniać ogólne funkcjonowanie. Dla części wysoko wrażliwych dzieci problemem jest ich wysoka wrażliwość na hałas, zwykle nieodłącznie związany z przebywaniem w tłumie rówieśników. Także zdobywanie pewnych umiejętności społecznych zajmuje im trochę więcej czasu, co może skutkować przypisaniem im „łatki” nieśmiałych i wycofanych. Wiele wysoko wrażliwych osób reaguje emocjonalnie na wszelkie niesprawiedliwości, a także z trudnością dostosowuje się do zmian i bycia „pod presją”. Poprzez swoje przeczulenie na wszelkie bodźce, łatwo czują się przytłoczeni własnymi emocjami. Zrozumienie WWO może obudzić wrażliwość u innych osób, przebywających razem z nimi. Szkolenia nauczycieli na temat osób bardzo wrażliwych praktycznie jednak nie występują. Z pewnością jest to obszar, który wymaga większej uwagi systemu edukacji. Nieznajomość potrzeb i funkcjonowania WWO może prowadzić do stosowania kar lub niepotrzebnego etykietowania, czego można by łatwo uniknąć, gdyby nauczyciele stali się bardziej świadomi tego problemu i zaczęli stosować skuteczne strategie w swoich planach zajęć. Wielu z nauczycieli wskazuje, że wiedzieli, że niektórzy z ich przedszkolaków są bardziej wrażliwi, ale nie byli w pełni zaznajomieni z pojęciem osób wysoko wrażliwych. Zapytani o to, jak dbają o swoich wrażliwych podopiecznych, często odpowiadali, że zwykle próbują bardziej zaangażować ich w zadania lub zadawać im otwarte pytania, jednak bez świadomości, czy to naprawdę jest najlepsze wsparcie. Niektórzy wspominają także, że brakuje dostępnych zasobów, a dzieci, które gorzej radzą sobie z nauką, a także te ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i niepełnosprawnościami, są zwykle postrzegane priorytetowo. Nauczycielom trudno było określić, jak zapewnić wysoko wrażliwym dzieciom prawidłowe warunki rozwoju. Jest to kluczowy problem, gdyż w sytuacji, kiedy bardzo wrażliwi uczniowie znajdują się w sprzyjającym środowisku, osiągają lepsze wyniki wyższy poziom umiejętności społecznych (Baryła-Matejczuk, 2020). Znaki szczególne bardzo wrażliwych dzieci Przedszkolak wysoko wrażliwy może powoli odpowiadać na pytania, a także odpowiadać nietypową konstrukcją zdania. Bardzo łatwo nadmiernie się stymuluje i nie radzi sobie dobrze z usunąć presją czasu. Zdarza się też, że reaguje emocjonalnie i z trudnością przyjmuje krytykę. Warto, by nauczyciele uświadomili sobie te różnice na początku drogi edukacyjnej tych dzieci i zrozumieli, że dostrzeżenie tych znaków może pomóc w rozpoczęciu procesu ich identyfikacji. Częścią tego procesu powinno być również ostrożne określanie dzieci jako „nadwrażliwych” lub „zbyt delikatnych”, aby ich nie etykietować na starcie. Może to dotyczyć zwłaszcza chłopców, dla których bycie wrażliwym w społeczeństwach, w których oczekuje się, że mężczyźni będą twardzi i silni, jest bardzo trudne. Używanie negatywnych określeń przy nazywaniu zachowań, które odbiegają od tych rzekomych norm, może być szkodliwe dla ich rozwoju. Najważniejszym zadaniem w kontekście pracy z dziećmi wysoko wrażliwymi jest zapewnienie nauczycielom dostępu do zasobów i zwiększenie świadomości tego problemu – co z kolei może mieć duży wpływ na jakość nauczania i uczenia się. Dziecko wysoce wrażliwe jako wyzwanie dla edukacji Temat wrażliwości w literaturze psychologicznej opisywany jest na różne sposoby. Psychologia rozwojowa kładzie nacisk na wrażliwość dziecka przede wszystkim jako gotowość lub podatność na określone wpływy, których celem jest rozwinięcie pewnych funkcji lub doskonalenie pewnych umiejętności. W tym przypadku wrażliwość opisuje się w odniesieniu do interakcji z otoczeniem, na którą składają się cechy dziecka, zasoby środowiskowe, a także jakość relacji dziecka z otoczeniem (Brzezińska, 2003). Wysoka wrażliwość u dzieci może być odbierana przez rodziców i nauczycieli jako dysfunkcja lub deficyt. Dziecko, którego reakcje w dużej mierze różnią się od reakcji rówieśników, staje się problemem, a rodzice mogą martwić się o jego zdolność do radzenia sobie z rzeczywistością przedszkolną i szkolną. Warto, by wysoka wrażliwość była jednak postrzegana jako indywidualny zasób dziecka i jego potencjał. Niektórzy określają ją jako zaletę, której pojawienie się wymaga zapewnienia odpowiednich warunków podtrzymujących. Zalety i wady, które mogą wiązać się z wysoką wrażliwością Liczne badania wykazały, że sama wysoka wrażliwość nie jest zaburzeniem, jednak w niesprzyjających warunkach może wiązać się z licznymi trudnościami. Dzieci bardzo wrażliwe określane są jako reaktywne, łatwo podatne na stres, nieśmiałe, zahamowane w zachowaniu. Jednak w sprzyjającym środowisku dzieci wysoko wrażliwe radzą sobie lepiej niż ich rówieśnicy: osiągają lepsze wyniki w nauce, mają bardziej konstruktywne postawy moralne, wyższy poziom kompetencji społecznych, wyższy poziom samoregulacji i większe poczucie bezpieczeństwa. Szczególnie ważne jest środowisko, w którym się rozwijają. Wysoka wrażliwość stanowi o ogromnym potencjale i w warunkach wspierających będzie działać na korzyść dziecka, alternatywnie w warunkach szkodliwych zwróci się przeciwko niemu i będzie miała negatywny wpływ na jego funkcjonowanie. Bardzo wrażliwy i reaktywny układ nerwowy może w korzystnych warunkach wspierać rozwój kreatywności, intuicji i nieszablonowego myślenia. W niekorzystnych warunkach może ulec przeciążeniu i prowadzić do dezorganizacji, zmniejszając produktywność dziecka i obniżając jego samoocenę. Strategie ułatwiające pracę z dzieckiem wysoko wrażliwym Wiele metod terapeutycznych i rozwojowych, które polecane są dla dzieci wysoko wrażliwych, może przynieść korzyści także dzieciom nieposiadającym tej cechy. Jest to szczególnie istotna informacja dla nauczycieli pracujących z dużą grupą dzieci, gdy maleją szanse na indywidualne podejście do każdego z podopiecznych. Techniki medytacyjne i oddechowe doskonale sprawdzą się jako ćwiczenia pomiędzy kolejnymi zadaniami. Zatrzymanie się „w biegu” często jest trudne z uwagi na dużą liczbę zadań, jednak umiejętność wyciszenia się i skupienia na chwili „tu i teraz” przyniesie długofalowe korzyści. Edukacja na temat emocji, radzenia sobie z nimi i panowania nad własnym ciałem może być doskonałym punktem rozpoczęcia rozmowy na temat dojrzewania. Współpraca rodzica z nauczycielem Bardzo istotna jest współpraca nauczyciela z rodzicem. Większość bardzo wrażliwych osób dąży do perfekcjonizmu i wiele od siebie oczekuje. Rozmowy na ten temat z dzieckiem, zarówno w przedszkolu, jak i w domu, mogą zdjąć część presji narzuconej sobie przez dziecko. Dzieci wysoko wrażliwe preferują nauczanie poprzez bezpośrednie instrukcje indywidualne. Nie lubią występować przed grupą. Rolą nauczyciela jest dostrzeżenie potrzeb dziecka, które dopiero przy prawidłowym wsparciu może osiągnąć szczyt swoich możliwości, zarówno edukacyjnych, jak i społecznych. Dzieci wysoko wrażliwe chętniej będą wykonywać prace grupowe w gronie znanych sobie osób (przyjaciół), niż nieznajomych. Ten aspekt jest dość newralgiczny, gdyż może powodować opór w nauczycielu, by mimo wszystko „popychać” ucznia w kierunku nieznanego. Istotne będą indywidualne podejście i świadomość konsekwencji danych wyborów. Niemniej ważną rolę odgrywają czynniki, do których zwykle nie przywiązuje się szczególnej wagi. Dużo kolorów w wystroju sali i zbyt duża ilość światła mogą wpływać na nadmierne przebodźcowanie i tym samym zmniejszenie zdolności do rozwoju dziecka wysoko wrażliwego. Rodzice dzieci wysoko wrażliwych mogą w szczególny sposób przyczynić się do wsparcia rozwoju swoich pociech, stając się niejako nauczycielami pedagogów swojego dziecka. Zwykle rodzic ma już określoną wiedzę i świadomość problemów, z jakimi może borykać się jego dziecko z uwagi na swoją wysoką wrażliwość. Z racji tego warto, by rodzic uświadamiał nauczyciela, jakie mogą być reakcje dziecka na poszczególne elementy, jak można wesprzeć dziecko, gdy czuje się przytłoczone ilością bodźców. Otwartość nauczyciela i chęć wysłuchania rodzica stanowią tutaj główne czynniki umożliwiające odnalezienie się dziecka w środowisku przedszkolnym. Jak wspierać wysoko wrażliwe dziecko? Nowe i nieznane sytuacje sprawiają, że WWO czuje się niekomfortowo. Zwykle osoby wysoko wrażliwe preferują powtarzalne, ustrukturyzowane zajęcia, zasady i rytuały. W sytuacjach niejasnych, bez struktury, osoby WWO stają się nerwowe, pełne niepokoju i trudno im zachować wewnętrzną równowagę. Oczywiście, środowisko przedszkolne nie jest w stanie zapewnić idealnych warunków w tym aspekcie, gdyż nieprzewidziane sytuacje zdarzają się dość często, jednak wiedza na ten temat może pomóc nauczycielowi zareagować w odpowiedni sposób i okazać więcej zrozumienia, gdy dziecko poczuje się zagrożone. Wystarczy kilka słów w kierunku dziecka, które okazuje stres w nieznanej sytuacji, by pomóc mu uporać się z trudnymi dla niego emocjami. Dla dziecka wysoko wrażliwego bliskie relacje są bardzo ważne, jednak preferują małe grono przyjaciół. Większe grupy ludzi i duże przestrzenie (np. plac zabaw) są postrzegane prz... Pozostałe 70% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów Co zyskasz, kupując prenumeratę? 10 wydań magazynu "Monitor Dyrektora Przedszkola" Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online Możliwość pobrania materiałów dodatkowych ...i wiele więcej! Sprawdź Jak wspierać dzieci wysoko wrażliwe • Książka ☝ Darmowa dostawa z Allegro Smart! • Najwięcej ofert w jednym miejscu • Radość zakupów ⭐ 100% bezpieczeństwa dla każdej transakcji • Kup Teraz! Wysoko wrażliwe dziecko • Książka ☝ Darmowa dostawa z Allegro Smart! • Najwięcej ofert w jednym miejscu • Radość zakupów ⭐ 100% bezpieczeństwa dla każdej transakcji • Kup Teraz! • Oferta 13551607821
\n wysoko wrażliwe dziecko forum
Dziecko wysoce wrażliwe jako wyzwanie dla edukacji Temat wrażliwości w literaturze psychologicznej opisywany jest na różne sposoby. Psychologia rozwojowa kładzie nacisk na wrażliwość dziecka przede wszystkim jako gotowość lub podatność na określone wpływy, których celem jest rozwinięcie pewnych funkcji lub doskonalenie pewnych . 122 230 79 472 246 371 414 8

wysoko wrażliwe dziecko forum