Tematem wiersza Miłosza „Którzy skrzywdziłeś” jest despotyzm. Wiersz powstał w 1950 roku w Waszyngtonie, kiedy to Miłosz uświadomił już sobie tragiczne skutki funkcjonowania systemu totalitarnego. Kontekst historyczny jest przy interpretacji utworu ważny, warto jednak także odwołać się do jego uniwersalnego wymiaru, którym jest ponadczasowy problem relacji władza – obywatel. Swoim ukształtowaniem utwór nawiązuje do konwencji poezji dworskiej – wierszy okolicznościowych, które miały pochwalić dobroć i sprawiedliwość władcy. Widać to w podniosłym słownictwie („radzi”, „spisane będą”) i ukształtowaniu wierszowym (regularny 11-zgłoskowiec). Miłosz w sposób ironiczny wykorzystuje ten gatunek, tworząc wiersz, który ma władcę nie pochwalić, a potępić. Wiersz ma formę liryki zwrotu do adresata. Podmiot liryczny zwraca się w nim bezpośrednio poprzez rozbudowaną apostrofę do władcy, który jest adresatem monologu. Wynika z tego ukształtowanie językowe: formy czasowników w drugiej osobie liczby pojedynczej, zaimki osobowe. Podmiot liryczny bez kozery wytyka władcy wszystkie jego wady. Nie boi się go, piętnuje zdecydowanie jego postępowanie, sprzeciwia się mu. A co krytykuje? Postawę władcy i jego dworu – to, że władca bez mrugnięcia okiem krzywdzi tytułowego „człowieka prostego” i śmieje się z niego. Dwór władcy został scharakteryzowany jako gromada błaznów, których władca zgromadził przy sobie po to, aby nie musieć respektować żadnych praw moralnych („na pomieszanie dobrego i złego”). Ludzie boją się władcy, schlebiają mu, podkreślają jego zasługi – tylko dlatego, że są zastraszeni. Poeta, a jednocześnie podmiot liryczny, zdecydowanie sprzeciwia się władcy:„Nie bądź bezpieczny. Poeta pamięta Możesz go zabić – narodzi się nowy. Spisane będą czyny i rozmowy”. W tym fragmencie ukazana jest rola poety jako tego, który zdaje sprawę z nikczemności władcy, głosi prawdę. Jest on narzędziem do walki z despotyzmem, symbolem tej walki. I nie chodzi tu o żadnego konkretnego człowieka, ale o poetę w ogóle – zawsze znajdą się poeci, którzy będą czynili swoją powinność wobec despotycznego władcy. strona: - 1 - - 2 -Polecasz ten artykuł?TAK NIEUdostępnij

"Nie bądź bezpieczny. Poeta pamięta Możesz go zabić - narodzi się nowy. Spisane będą czyny i rozmowy." 📚 #Miłosz - Podaj dalej! RT

Wtorek, 10 grudnia 2019 (07:05) 10 grudnia 1980 roku Czesław Miłosz odebrał w Sztokholmie nagrodę z rąk króla Szwecji Karola XVI Gustawa. "Na cześć Miłosza odegrano wtedy mazura z "Halki" Stanisława Moniuszki" - wspomina w rozmowie z RMF FM Mirosław Chojecki, wydawca, działacz opozycji w PRL i producent filmowy, który tego dnia towarzyszył nobliście w szwedzkiej stolicy. "Frak pożyczyłem od jednego z muzyków Filharmonii Narodowej" - dodaje z uśmiechem. Czesław Miłosz przed Noblem był w Polsce mało znany. Jego dzieła ukazywały się tylko w drugim obiegu, był polskim poetą żyjącym na emigracji w USA. Dla władz PRL jego Nobel był przede wszystkim zagrożeniem. Jako Niezależna Oficyna Wydawnicza do 1980 roku wydaliśmy właściwie wszystko, co Miłosz napisał po polsku - mówi w RMF FM Chojecki. I z tego oto powodu znalazłem się w Sztokholmie na uroczystości w szwedzkiej filharmonii - dodaje. Czesławowi Miłoszowi towarzyszyło wtedy zacne grono intelektualistów, Jerzy Turowicz, Stefan Kisielewski, Jerzy Giedroyć, Zofia Hertz, Jacek Woźniakowski, Stanisław Barańczak, Irena Sławińska, Adam Bromberg i Mirosław Chojecki. W czasie gali noblowskiej na cześć Miłosza zabrzmiał mazur z "Halki" Stanisława Moniuszki. Później piechotą, po świeżym śniegu, poszliśmy do ratusza, gdzie odbyła się bankiet, a potem bal. Tam Miłosz wygłosił przemówienie - wspomina Mirosław Chojecki. Przypomina też w rozmowie z RMF FM spotkanie Miłosza ze środowiskami polonijnymi w Sztokholmie. Polonia w Szwecji, zwłaszcza po emigracji z 1968 roku, była ogromna - mówi Chojecki. Na bankiecie w ratuszu Czesław Miłosz zabrał głos jako pierwszy. Stanowię cząstkę literatury polskiej, która jest stosunkowo mało znana w świecie i trudna w przekładach. Zwrócona ku historii, zawsze aluzyjna, wiernie towarzyszyła i towarzyszy ludziom w trudnych chwilach. Strofy polskich wierszy krążyły w podziemnym ruchu oporu, pisane były w barakach obozów koncentracyjnych, w żołnierskich namiotach w Azji, Afryce i Europie. Reprezentować tutaj taką literaturę - to okazywać pokorę wobec miłości i braterskiego poświęcenia tych, których już nie ma Po przyjęciu noblowskim powstało jedno z najsłynniejszych zdjęć Miłosza, na którym razem ze Stefanem Kisielewskim udają wampiry. Inne słynne zdjęcie noblisty ze Sztokholmu to to ze znaczkiem Solidarności. Po przyjeździe na lotnisko odebrały nas limuzyny. A gdy po raz pierwszy zobaczyłem Czesława Miłosza w hotelu w Sztokholmie już miał ten znaczek wpięty w klapę marynarki - wspomina w rozmowie z RMF FM Mirosław Chojecki. Nosił ten znaczek z pełną świadomością. Chyba już wtedy wiedział, że fragment jego wiersza znajdzie się na pomniku poległych stoczniowców przed Stocznią Gdańską - mówi były opozycjonista. Na pomniku został umieszczony fragment wiersza "Który skrzywdziłeś" Czesława Miłosza: "Który skrzywdziłeś człowieka prostego Śmiechem nad krzywdą jego wybuchając Nie bądź bezpieczny. Poeta pamięta Możesz go zabić - narodzi się nowy Spisane będą czyny i rozmowy" Wizyta w Sztokholmie w 1980 roku dla Mirosława Chojeckiego to był właściwie pierwszy wyjazd z Polski. Musiałem pożyczyć frak, pomógł mi jeden z muzyków Filharmonii Narodowej - wspomina w rozmowie z RMF FM. To było dla mnie ogromne przeżycie i nowe doświadczenie. Ta z jednej strony "oficjalność", a z drugiej naturalność tego spotkania w Sztokholmie były tak odległe od tego siermiężnego socjalizmu, który mieliśmy wtedy w kraju. Atmosfera była inna od tych przemówień czytanych z kartki, tych nudnych wystąpień dotyczących gospodarki czy kultury. To spotkanie z noblistami tak bardzo odbijało od tego, co mieliśmy wtedy w PRL-u - wspomina w RMF FM Mirosław Chojecki. Czesław Miłosz swój noblowski odczyt zakończył słowami "Wszyscy, którzy tu jesteśmy, i mówca i słuchacze, stanowimy jedynie ogniwa pomiędzy przeszłością i przyszłością".

– Te słowa jakże dobrze pasują do tego dzisiejszego naszego spotkania. Adresuję je do mieszkańca tego pałacu i jego mocodawcy: „Nie bądź bezpieczny, poeta pamięta. Możesz go zabić, narodzi się nowy. Spisane będą czyny i rozmowy. Lepszy dla ciebie byłby świt zimowy i sznur, i gałąź pod ciężarem zgięta”. ^{Zaloguj się Załóż konto Menu Oferta edukacyjna Szkoły językowe i uczelnie Zaloguj się Załóż konto Przejdź do listy zasobów. prowadzenie lekcji Filtry: scenariusze lekcji Poziom: Klasa 3 / Współczesność Zaktualizowany: 0000-00-00} . 352 439 462 271 455 240 296 279

nie bądź bezpieczny poeta pamięta